ⅩⅧ Festiwal Ars Cameralis

[…] oto wyruszamy w wyjątkową podróż. Kres nocy jawi się jako miejsce, w którym uaktywnia się tajemnica, idea, w której następuje spotkanie ciemności z jasną poświatą. W naszym zamierzeniu podróż do kresu nocy ma być wyprawą w stronę wolności nieskrępowanej artystycznej wypowiedzi. Wyprawą przez tę najciemniejszą porę doby, kiedy u wielu ludzi pojawia się, o dziwo, najsilniejszy rytm życia, choć także pojawia się strach.

Podróż do kresu nocy Louisa-Ferdinanda Celine’a jest opowieścią o samotności totalnej. Ale to także rzecz o rebelii języka. Traktat o wściekłej przygodzie niesłabnącego życia. Mimo iż jej poszczególne zdania ujmują nas swym urokiem i niepospolitym pięknem, okrucieństwo i wyczerpanie miesza się z artystyczną prowokacją, język umiera notorycznie, zapada się w przepaść, rodzi się frapujący chaos znaczeń, cudów, zaskoczeń. Już nic nie wydaje się klasyczne, bo Podróż do kresu nocy zrywa z jakąkolwiek ostatecznie uświęconą regułą.

Piszę o tym u progu kolejnej edycji Festiwalu Ars Cameralis, aby uzasadnić przesłanki, które kierowały nami, gdy dość prowokacyjnie przyswoiliśmy sobie, jako festiwalową nić przewodnią, ów cudnie brzmiący tytuł z Celine’a. Nasza festiwalowa podróż aż do samego kresu nocy, czerpiąc z tych samych niepokornych i rebelianckich źródeł co genialna proza francuskiego pisarza, konstruuje jednak w pełni niepodległą i osobną opowieść, na którą złożą się kolejne odsłony festiwalowego programu — koncerty, spektakle, wystawy, literackie spotkania i filmowe projekcje.

Podczas Festiwalu Ars Cameralis główny bohater tej ekscytującej przygody — czyli każdy z Państwa — będzie mógł poddać się wędrówce totalnej. Przygotowaliśmy bowiem istny, niekończący się korowód ekscytujących artystycznych wydarzeń! I tak jak u Celine’a nasza „podróż do kresu nocy” będzie wędrówką w głąb siebie. W otchłań najciemniejszej jak i najjaśniejszej egzystencji. Wprost w istotę rzeczy. Ku tajemnicy.

Trasa naszej wędrówki rozpocznie się 6 listopada od inauguracyjnego koncertu Roque Bañosa z towarzyszeniem Orkiestry Miasta Tychy AUKSO. I choć ów początek wyrastał będzie jeszcze z harmonii ułożonych w obrazy dźwięków oraz idealnie wyważonych muzycznych proporcji, to w następnych dniach wszystko rozpędzi się na dobre i pomknie ku niezliczonym kierunkom.

Bellmer w Japonii, choć na Śląsku? Nierealne? Podczas Ars Cameralis zdarzyć się może wszystko. David Lynch, który na moment odejdzie od filmowej kamery, by zaprezentować swoje litografie i fotografie, a chwilę potem zagrać na żywo niepokorną muzykę? To także, choć brzmi niewiarygodnie, wydarzy się tuż obok nas. Wszakże w podróży do kresu nocy, odnaleźć można całą masę zaskoczeń i olśnień. W festiwalowym programie przetną się drogi bardzo wielu artystycznych znakomitości. Wystarczy spojrzeć na rozrastającą się z roku na rok propozycję z kręgu muzyki alternatywnej: legendarne Yo La Tengo, które każdą kolejną płytą, od ponad dwudziestu lat wznosi sobie coraz okazalszy pomnik, istne rewelacje kilku ostatnich sezonów — oniryczny, choć przefiltrowany przez współczesne stylistyki lo-fi i nowego folku Grizzly Bear oraz wysmakowany, pogwizdujący songwriter Andrew Bird. Tuż wokół nich przemykać będzie Josephine Foster, fascynująca wokalistka o zniewalającym, zawodzącym głosie oraz Anne Clark, występująca jako St. Vincent, która zahipnotyzuje publiczność zebraną w klubie… Hipnoza. Matt Elliott uwiedzie magiczną desperacją i oszałamiającym pięknem rzewnych songów.

A jeśli myślicie Państwo, że wszystkie karty zostały już rozdane i uporządkowane, to czym prędzej pragnę uspokoić i wyprowadzić z błędu! Nic z tych rzeczy! Pojawią się bowiem także przykładowo szaleni Palestyńczycy z Ramallach Underground, a w ramach corocznego Zbiegu Poetyckiego NaDziko czarnoskóry amerykański poeta Amiri Baraka skandować będzie swe wiersze w rapowym rytmie, lecz z towarzyszeniem fortepianu oraz instrumentów smyczkowych.

Znakomite spektakle teatralne zaprezentują Oskar Korsunovas oraz francuska Grupa Teatralna Naxos, a dla miłośników klasyki m.in. koncert Concerto Köln z towarzyszeniem światowej sławy kontratenora Philippe Jaroussky’ego.

To zaledwie niekompletny zarys tego, co wydarzy się na Górnym Śląsku pomiędzy 6 — 30 listopada. Podróż do kresu nocy, choć momentami niepokojąca i zwodnicza, zawsze jednak wystawia nas na pastwę cudownej przygody życia i artystycznej rozkoszy. Podróż, którą każdy z Państwa odbywać może na wiele sposobów, przemierzając te wszystkie kolorowe szlaki w nieskończoność.

Zapraszamy! Pamiętając iż załamane, migotliwe światło najczęściej objawia się za piękną krawędzią niedefiniowalnego w swej wymowie, ważnego Spotkania. Gdzieś tam u kresu nocy, u kresu opowieści, czyli na samym początku Zdziwienia. / Bartłomiej Majzel, tekst z katalogu festiwalowego na rok 2009

→ Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego