Ⅰ Festiwal Ars Cameralis

Celem Festiwalu jest odnowienie formy kameralnej, która zamierała w ciągu ostatniego półwiecza w Polsce. Uczestnicy Festiwalu muszą sięgać po dzieła kameralne już istniejące, mobilizować on winien także twórców do tworzenia nowych — choćby na potrzeby tej imprezy.

Dlaczego na Górnym Śląsku? — Małe formy w sztuce związane są z tradycyjnym modelem funkcjonowania życia artystycznego w tym regionie. Słynął on niegdyś z działalności wielu małych zespołów śpiewaczych, tanecznych czy teatralnych. Przetrwały one do dzisiaj, ale są już nieliczne. Cechą Górnego Śląska jest unikatowa w skali Europy, a może i świata, policentryczność ośrodków kultury — sztuka kameralna stwarza możliwość przywrócenia i utrwalenia tego układu, nie jest ona bowiem związana z jednym miejscem, ale może równomiernie i równorzędnie obejmować cały region. Prowadzi to do nobilitacji wielu miejscowości i odradzania się ich dawnego znaczenia lub budowania go od podstaw.

(…) Forma kameralna jest potrzebna społeczeństwu, sprzyja bowiem przywracaniu mu podmiotowości niszczonej w epoce totalitaryzmów. Pobudzając do osobistych przeżyć i refleksji, kształtuje aktywne i twórcze postawy tak niezbędne we wszystkich dziedzinach życia. Kameralistyka zaspokaja naturalne potrzeby ludzi do refleksji — ściszonej i głębokiej, do spotkań, w których dominuje radość bycia z innymi, wspólna zabawa, wzruszenie, które wyzwalają ciekawość świata i ludzi, tolerancję, budują świadomość zakorzenienia i wspólnoty, burzą poczucie samotności w anonimowym tłumie osób zdominowanych przez show, a nie wewnętrzne przeżycia.

Festiwal powinien odgrywać znaczną rolę dydaktyczną: inspirować lokalne społeczności do własnych działań twórczych, mobilizować do prezentowania dorobku również poza granicami miejsca swego zamieszkania czy nawet regionu, uczyć poprzez przykład — nie tylko przekazywać wzorce artystyczne, ale także wzorce upowszechniania kultury, wywoływać potrzebę przeżyć artystycznych i to zarówno w twórcach — inspirując ich, jak i odbiorcach — rozbudzając zainteresowanie sztuką oraz potrzebę odczuć i wzruszeń związanych z jej odbiorem.

Sztuka kameralna wymaga, z natury rzeczy, wysokiego poziomu artystycznego (w monumentalnych dziełach łatwiej ukryć niedostatki) — stawia ogromne wymagania twórcom i kształci ambitnych odbiorców. Festiwal ma być okazją do zaprezentowania, a tym samym promocji, dorobku uczniów i pedagogów szkół artystycznych regionu. Wspólne działania sprzyjają dialogowi pokoleń twórców.

Kameralistyka umożliwia organizowanie spotkań w różnych przestrzeniach: rozlicznych wewnętrznych — w kościołach, kaplicach, domach parafialnych, domach kultury, klubach, kawiarniach, domach prywatnych, nawet w mieszkaniach oraz w plenerach. Festiwal Kameralistyki spełniać winien ogromną rolę upowszechnieniową: sztuka może być prezentowana wszędzie, na co dzień i od święta, o różnych porach dnia, ze względu na wielość i różnorodność ośrodków, w których odbywają się imprezy i spotkania, ma potencjalnie ogromną publiczność.

Założeniem Festiwalu jest organizowanie interdyscyplinarnych imprez artystycznych, dzięki czemu będą mogły się integrować różne dziedziny sztuki — muzyka, plastyka, teatr, literatura, taniec, scenografia, choreografia, film, muzealia, itp.

Festiwal może sprzyjać odtworzeniu zwyczaju, szczególnie pożądanego w trudnych — także dla twórców i odbiorców sztuki — czasach, że to artysta przyjeżdża do publiczności, a nie odwrotnie. Model ten sprawdził się w Polsce w latach 80-tych, kiedy funkcjonowała — przynosząc często znakomite efekty — kultura niezależna.

Festiwal Kameralistyki wymaga innego rodzaju zaangażowania organizatorskiego niż festiwale prezentujące wielkie formy. Łatwiej pozyskać mecenasa lub mecenasów. Mecenat może być wielopodmiotowy, gdyż koszta można podzielić na mniejsze części. Łatwiej bezpośrednio zainteresować lokalne i regionalne społeczności, bowiem Festiwal odbywa się w rozlicznych miejscowościach, przestrzeniach, salach.

Oczekuje się, że Festiwal będzie pobudzał koniunkturę artystyczną: stwarza zapotrzebowanie na sztukę i jest okazją do jej prezentacji — budzi potrzebę przeżyć artystycznych w szerokich kręgach społecznych — to znowu wzmaga zapotrzebowanie na dzieła itd.

Festiwal odbywa się w listopadzie, a więc ważnym dla Polski miesiącu — odzyskania niepodległości.