ⅩⅥ Festiwal Ars Cameralis

Festiwal zainauguruje koncert niezwykłej artystycznej osobowości, niepowtarzalnego wykonawcy z Bretanii. Ten charyzmatyczny wokalista — Denez Prigent jako pierwszy ośmielił się połączyć tradycyjną ludową muzykę bretońską ze współczesną elektroniką. Zacierając w ekscentryczny sposób wszelkie gatunkowe granice, łączy pieśni liturgiczne, tradycyjne bretońskie wokalne formy Gwerz, jazz, elektronikę oraz trip-hop. To zaproszenie do fascynującej podróży po wielu kulturach i dawno zapomnianych światach. Prigent współpracował w przeszłości z takimi ikonami muzyki współczesnej, jak Bertrand Cantat (Noir Desir) czy Lisa Gerard (Dead Can Dance), jego kompozycje umieszczone zostały ponadto przez Ridleya Scotta na soundtracku do filmu „Helikopter w ogniu”.

Wielbiony na całym świecie, wśród fanów muzyki klasycznej i nie tylko, Kronos Quartet wystąpi 10 listopada w Górnośląskim Centrum Kultury w Katowicach. Będzie to koncert nie tylko znaczący, ale również symboliczny. Niezwykłej wymowy wydarzeniu nadaje to, że jego program wypełnią kwartety Henryka Mikołaja Góreckiego. Jeden z nich — Ⅲ Kwartet smyczkowy „Pieśni Śpiewają” („…songs are sung”) — powstał na specjalne zamówienie Kronosa. Prapremierowe wykonanie utworu odbyło się w październiku 2005 roku w Bielsku-Białej. W marcu następnego roku kompozycję wykonano po raz pierwszy w Nowym Jorku. Kompozytor zapowiedział obecność na katowickim koncercie. Muzycy Kronosa napisali w liście do organizatorów festiwalu, że listopadowy występ uważają za być może najważniejszy tegoroczny koncert, podchodząc do niego z niezwykłym entuzjazmem.

Oprócz występu Kronos Quartet pojawią się jeszcze dwa intrygujące wydarzenia z kręgu muzyki klasycznej. Koncert Kwartetu Śląskiego zostanie w całości poświęcony amerykańskiemu kompozytorowi Philipowi Glassowi. Na tym występie usłyszymy cztery utwory Glassa, których część została napisana dla Kronos Quartet. Natomiast pod koniec drugiego festiwalowego tygodnia zaprezentuje się (w katowickim kościele św. Apostołów Piotra i Pawła) wybitny, niemal kultowy zespół Il Giardino Armonico, penetrujący obszary europejskiego baroku. Jako solista wystąpi światowej sławy wiolonczelista Christophe Coin.

Finał festiwalu to również spotkanie z zespołem, który ma olbrzymią liczbę gorących fanów. W Teatrze Rozrywki (25 listopada) wystąpi eteryczno-niezależna grupa Piano Magic z Anglii. Formacja już dawno osiągnęła wyjątkową pozycję wśród wykonawców muzyki alternatywnej. Podczas tegorocznej festiwalowej edycji odbędzie się znacznie więcej koncertów muzyki alternatywnej, niepokornej i magicznej. W ramach Zbiegu Poetyckiego NaDziko pojawi się francuska grupa Loyola, dzień później podczas Nocy Muzyki Alternatywnej wystąpią z kolei Troy Von Balthazar, George Dorn Screams oraz fenomenalna francuska grupa Jack The Ripper. Wśród pozostałych propozycji, niezwykle zapowiada się spotkanie z zespołem Caravan Palace, tegorocznym odkryciem z Paryża, specjalizującym się w electroswingu. To grupa w istocie elektryzująca, porywająca do tańca publiczność. Natomiast autorzy projektu Pruna przedstawią inny wymiar twórczości celtyckiej niż ten, który penetruje Denez Prigent. Utwory Erika Marchanda (ceniony śpiewak pieśni bretońskiej Kan ha diskan) i artystów z Mołdawii, Rumunii, Serbii i Turcji będą świetnym przykładem muzyki pogranicza.

Bardzo ważnym nurtem festiwalu są od lat artystyczne działania z pogranicza literatury, plastyki i filmu. Zaplanowano m.in. spotkanie wokół twórczości Rolanda Topora, z wystawą grafik artysty (w katowickiej Galerii Rondo). O swoich związkach z Toporem opowiedzą publiczności m.in. jego tłumaczka Agnieszka Taborska, a także znawczyni twórczości mistrza czarnego nonsensu Marie Binet z Paryża. Swój przyjazd do Katowic zapowiedzieli także Peter i Christian Bramsen z Atelier Clot z Paryża, wydawcy linorytów Topora.

Niezwykle ciekawie zapowiadają się dwa projekty twórców młodego pokolenia. Andrzej Tobis pojawi się z intrygującym projektem fotograficznym „A-Z”, który pokazuje autorskie widzenie stereotypów w relacjach polsko-niemieckich. Punktem wyjścia jest słownik polsko-niemiecki (czy raczej słownik ujmujący istotę nie tylko językowych stosunków między PRL-em a NRD). Sławomir Rumiak podzieli się natomiast z publicznością plonem „Pielgrzymki do Wenecji 2007”, niezwykłej podróży rowerem (i z modelem polskiego pawilonu) na Biennale di Venezia. Podróż i jej dokumentowanie rozpocznie się na przełomie lipca i sierpnia.

Festiwal to tradycyjnie również wiele spotkań literackich, sympozjów popularno-naukowych i przedstawień teatralnych. Do Katowic przyjadą m.in. poeci z Chin Zhu Hao i Wang Yin oraz (w roli autorów wspólnego performance) angielski poeta Rod Mengham i fotografik Marc Atkins. Podczas festiwalu zaprezentują się również najciekawsi poeci średniej generacji z Polski i ze Śląska.

Na pograniczu muzyki i literatury przeżyjemy koncert Phila Miltona z kwartetem smyczkowym, który wypełni niezwykła interpretacja „Finnegans Wake” Jamesa Joyce’a. Twórczość Joyce’a stanie się ponadto inspiracją do dyskusji, której moderatorami będą Andrzej Sosnowski i Tadeusz Pióro.

W programie teatralnym festiwalu wystąpi m.in. Teatr Nowy z Poznania, prezentując głośnego „Fausta” w reżyserii Jacka Wiśniewskiego. Dla miłośników kina artystycznego przygotowano cykl filmów z motywem snu. Swoistą sekwencją kolorowych, magicznych i niekończących się snów o sztuce będzie jednak i sam Górnośląski Festiwal Sztuki Kameralnej, przyciągający co roku wielotysięczną publiczność Katowic i najważniejszych miast regionu.

/ tekst z katalogu festiwalowego na rok 2007