ⅩⅩⅡ Festiwal Ars Cameralis
10 → 26.11.2013
Bielsko-Biała / Bytom / Częstochowa / Katowice / Mikołów / Sosnowiec
„Wiem to, czego nie wiedzą inni...” / Giovani Pico della Mirandola
W jaki sposób uchylić pokrywę, otworzyć drzwi, odsłonić, aby dostrzec jak przez cienką szczelinę lśni ukryty brylant? Albo jak niepokoi ciemny kamień lub trzeszczy rama rozbitego okna, przez które widać jak zanikają znane formy, struktury, idee, odsłaniając jednocześnie swe nowe oblicze, nowe języki, dźwięki.
„Wiem to, czego nie wiedzą inni…” Owa deklaracja wywiedziona z myśli ⅩⅤ-wiecznego filozofa Renesansu Giovaniego Pico della Mirandolii nie jest bynajmniej świadectwem zarozumialstwa organizatorów ⅩⅩⅡ edycji Festiwalu Ars Cameralis. W dzisiejszym przeładowanym, multiplikowanym świecie, którego przesyt dotyka nas każdego dnia, w którym wszystkiego jest zbyt wiele, każdy z poszukiwaczy skarbów „wie to, czego nie wiedza inni”. Bo każdy ma swoją ciemną komnatę do eksplorowania, w której doświadcza takich epifanii i odkryć, o których inni jeszcze nie słyszeli. Dlatego właśnie, słyszę to, czego nie słyszą inni. Mówię to, czego nie mówią inni. Widzę to… Wiem to…
Owe sentencje stają się hasłem zachęcającym Was do tego, abyście i tym razem zaufali naszym wyborom, odkryciom, propozycjom zapraszającym do podjęcia wspólnej artystycznej wędrówki z perspektywy aktywnego uczestnika, który nie tylko podąża wytyczonym szlakiem, ale nade wszystko każdy festiwalowy przystanek konfrontuje z własną perspektywą człowieka, który „wie to, czego nie wiedza inni”.
Od ponad dwudziestu lat zapraszamy Was, abyście wypełnili te przeklęte, wilgotne i nieprzyjazne dni listopada artystycznymi gestami, które przygotowujemy dla Was, ale także dla siebie. Festiwal Ars Cameralis, jest bowiem wydarzeniem autorskim polegającym na spełnianiu poukrywanych marzeń. Staramy się, aby każda festiwalowa edycja była możliwie jak najbardziej różnorodna. Dlatego wpuszczamy na festiwalową arenę przeróżne stworzenia. Nie inaczej będzie i tym razem. Tegoroczny Festiwal Ars Cameralis ochrzcić można mianem festiwalu odkryć i objawień. Odsłaniamy to, czego nie odsłaniają inni. Dlatego też w festiwalowym programie pojawiło się tak wiele nieznanych szerzej zjawisk z kręgu muzyki klasycznej (Siergiej Kryłow), alternatywnej (Thayer Sarrano, Emily Wells, Matteus, Orchestra of Spheres), literatury (Rae Armantrout), sztuki (wystawa „EN/OF”) i filmu (przegląd BAFTA). Odkrywanie nowych znaczeń i języków, przesuwanie granic, przekraczanie nieznanego oraz docieranie do peryferyjnych obszarów kultury staje się jednym z najistotniejszych wyzwań stojących przed człowiekiem pragnącym zrozumieć motywy i zasady funkcjonowania współczesnego świata, a jednocześnie pozwala dotrzeć do nielicznych ocalałych przyczółków istotnych opowieści. Dlatego pielęgnowanie w sobie żyłki niepokornego poszukiwacza skarbów urasta dziś do rangi ocalenia mentalnego instynktu samozachowawczego.
Hasło towarzyszące tegorocznej edycji Festiwalu Ars Cameralis ma w sobie oczywiście także posmak prowokacji. Ale każdego, kto od lat przemierza z nami corocznie artystyczne archipelagi wysp, nie powinno to dziwić. Ars Cameralisowa rebelia trwa już bowiem ponad dwadzieścia lat. Dziękujemy, że przez ten czas jesteście z nami na artystycznym szlaku. Bo kto w samotności ⅩⅩⅠ-wiecznego wędrowca wie, że sztuką można światowi odmówić świat, dostrzega, w jaki sposób odnaleźć można także inne losy, niż tylko swój własny. Nie tylko po to, aby przekonać się, że wiem mniej niż myślę, nawet jeśli „wiem to, czego nie wiedzą inni”.
/ Bartłomiej Majzel, tekst z katalogu festiwalowego na rok 2013
Galeria
Wydarzenia
Koncerty
Zaproszeni artyści: Jurij Andruchowycz (UA) & Karbido, Bilal (US), High Wolf (FR), Lech Janerka, Sergej Krylov (RU) & AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy pod dyrekcją Marka Mosia, Kwartet Śląski & Zespół Śpiewaków Miasta Katowice pod dyrekcją Anny Szostak, Matteus (GR), Oh Land (DK), Owen Evans, Orchestra of Spheres (NZ), Pochwalone, Thayer Sarrano (US), Andrea Schroeder (DE), Slugabed (UK), Sosnowski & Chain Smokers, Stranded Horse Quintet (FR/ML), Stubborn Heart (UK), Emily Wells (US), When Saints Go Machine (DK), Trupa Trupa
Literatura / dyskusje, spotkania, warsztaty /
Zderzenia Literackie: Rae Armantrout (US), Jurij Andruchowycz (UA) Sofija Andruchowycz (UA), Andrij Bondar (UA), Kacper Bartczak, Barbara Klicka, Dariusz Nowacki, Marta Podgórnik, Janusz Rudnicki, Krzysztof Varga
Spotkanie „Rozmówki polsko-słoweńskie”: Aleš Debeljak (SI), Primož Čučnik (SI), Ana Pepelnik (SI), Agnieszka Będkowska-Kopczyk, Michał Kopczyk
Spotkanie poświęcone twórczości Witolda Wirpszy: prof. Edward Balcerzan, prof. Dariusz Michalec, Maciej Melecki, Krzysztof Siwczyk
Zbieg Poetycki NaDziko: Peter Gizzi (US), Rod Mengham (UK), Krystian Emanuel Baczewski, Szczepan Kopyt, Trupa NaDziko (Wojciech Brzoska, Radosław Kobierski, Maciej Melecki, Bartłomiej Majzel, Krzysztof Siwczyk)
Pokazy filmowe
BAFTA Nominee 2013 — pokaz filmów krótkometrażowych, organizowany we współpracy z British Council oraz BAFTA
→ Filmy fabularne: „The Curse”, reż. Fyzal Boulifa / „Tumult”, reż. Johnny Barrington / „Good Night”, reż. Muriel D’Ansembourg / „The Voorman Problem” reż. Mark Gill
→ Animacje: „The Making of Longbird”, reż. Will Anderson / „I’m Fine Thanks”, reż. Eamonn O’Neill / „Here To Fall”, reż. Kris Kelly
Przegląd współczesnego kina słowackiego: „W sześcianie” / „V kocke”, reż. Michal Struss (1999), „Cztery” / „Štyri”, reż. Ivana Šebestová (2007), „Ślepa miłość” / „Slepé lásky”, reż. Juraj Lehotský (2008), „Osadné”, reż. Marko Škop (2009), „Kucharze historii” / „Ako sa varia dejiny”, reż. Peter Kerekes (2009), „Kamienie” / „Kamene”, reż. Katarina Kerekesová (2010), „tWINs”, reż. Peter Budinský (2011), „Dom”, reż. Zuzanna Liová (2011), „Ostatni autobus” / „Posledný autobus”, reż. Martin Snopek & Ivana Laučiková (2011), „Pandy”, reż. Matúš Vizár (2012), „Tygrysy w mieście” / Tigre v meste”, reż. Juraj Krasnohorský (2012), „Moon” / Mesiac”, reż. Ondrej Rudavský (2012), „Śnieg” / „Sneh”, reż. Ivana Šebestová (2013), „My Dog Killer” / „Môj pes Killer”, reż. Mira Fornay (2013)
Wystawy
„En/Of Editions”:
→ dzieła sztuki m.in. Roman Dziadkiewicz, Olafur Eliasson (DK), Dan Graham (US), Seth Price, Anri Sala (AL), Wilhelm Sasnal
→ muzyka m.in. Alva Noto (DE), Tim Hecker (CA), Jan Jelinek (DE), Merzbow (JP), Maja Ratkje (NO), Stereolab (UK/FR)
„Pano-Rama 2013”: Sławomir Elsner / Więcej o wystawie można przeczytać TUTAJ (po kliknięciu otworzy się nowa karta przeglądarki)
Wydarzenie towarzyszące
Sesja naukowa „Nowy Nietzsche”: Krystian Emanuel Baczewski, Bogdan Banasiak, Zdzisław Jaskuła, Sława Lisiecka, Małgorzata Łukasiewicz, Krzysztof Matuszewski, Paweł Pieniążek, Andrzej Sosnowski, Tadeusz Sławek
Organizator: Instytut Mikołowski im. Rafała Wojaczka
* Kilka słów o identyfikacji wizualnej
Patronem ⅩⅩⅡ edycji festiwalu został renesansowy filozof Pico della Mirandola, a na motyw przewodni wybrano cytat zaczerpnięty z jego dzieła „De hominis dignitate”: „Wiem to, czego nie wiedzą inni”. Myśl tę rozwinięto o dodatkowe trzy hasła — dwa z nich dotyczyły percepcji: „widzę to, czego nie widzą inni” oraz „słyszę to, czego nie słyszą inni”, a jedno — ekspresji: „mówię to, czego nie mówią inni”. W ten sposób wokół niepowtarzalności aktu tworzenia została zbudowana narracja, która nie tylko opisywała proces twórczy prowadzący do powstania dzieła, ale również podkreślała intuicję, że każdy zna tylko swoją prawdę o świecie. Festiwal stał się zatem przewodnikiem po mnogości tych prawd, a kolejne punkty programu pozwoliły odkrywać to, co najcenniejsze we współczesnej kulturze.
Katowicki malarz Michał Minor dokonał ekspresyjnej interpretacji czterech haseł przewodnich, a ich obraz graficzny został wykorzystany przez katowicką projektantkę Martę Gawin w kreowaniu wizerunku Festiwalu. Surowe, odręczne, czasami niezdarne liternictwo Minora zostało zderzone z centralnie zakomponowaną, racjonalną typografią i geometrią znaków kroju pisma Circular. Istotnym elementem wizualnym okazał się logotyp festiwalu, nawiązujący swoją formą do przemysłowej pieczęci, co podkreśliło kontrast pomiędzy warstwą ekspresji (motto Festiwalu) a warstwą informacyjną. Zestawienie dwóch kolorów — starego złota i czerni, wzmocniło wrażenie towarzyszące poszukiwaniu cennej materii, a zarazem sygnalizowało coś wartościowego i nieodgadnionego.
Pierwszym elementem identyfikacji wizualnej Festiwalu była seria plakatów, odpowiadających kolejno muzyce, filmowi, sztuce i literaturze. Zestawione obok siebie przedstawiały hasło: „wiem to, czego nie wiedza inni”. Plakaty funkcjonowały w przestrzeni miejskiej w różnych konfiguracjach, czasem układały się w czytelny przekaz, a czasem tworzyły przypadkowe zestawienia słów. Zabieg potęgował wrażenie tajemnicy i zachęcał do odnajdywania własnych znaczeń.
W programie ⅩⅩⅡ edycji Festiwalu znalazł się obszerny cykl wydarzeń literackich, który w katalogu promocyjnym został dodatkowo wyróżniony poprzez zastosowanie oprawy w literę „Z”. Efektem takiego rozwiązania były dwie autonomiczne publikacje połączone jedną okładką (broszurę można otwierać z dwóch stron). Dodatkowo, dla wzmocnienia kontrastu, w części dotyczącej literatury zastosowano inwersję kolorystyczną.
Ważnym elementem promocji wydarzeń były ekskluzywne zaproszenia drukowane metodą sitodrukową. Dwa kaszerowane papiery (czarny, barwiony w masie Fuego wraz z papierem Munken Lynx) zostały zadrukowane złotą farbą, a gotowe zaproszenia były pakowane w złote, foliowe koperty. Podczas promocji Festiwalu wykorzystano także dwie ulotki programowe (ogólna i filmowa) w formie leporello, cztery ulotki w formacie B5, a także kampanie: citylightową, billboardową i internetową.
Identyfikacja wizualna ⅩⅩⅡ Festiwalu Ars Cameralis została wyróżniona m.in. German Design Award (więcej można przeczytać TUTAJ → po kliknięciu otworzy się nowa karta przeglądarki) oraz nagrodą Klubu Twórców Reklamy.
