Roger A. Deakins: Byways / Bezdroża
25.11 — 27.12.2022
Galeria ASP w Katowicach Rondo Sztuki / Katowice
Kuratorki: James Ellis Deakins, Karolina Kula
ⅩⅩⅩⅠ Festiwal Ars Cameralis
Codzienne życie na farmie w Beaford, migawki z angielskich jarmarków i festynów, nadmorskie popołudnia, londyńskie wschody słońca czy artefakty leniwie moszczące się wśród natury. Powidoki świata, który już nie istnieje. Wizualna opowieść o świecie tuż obok. Ludzie i miejsca zamrożeni w czasie przez sir Rogera A. Deakinsa, który od ponad pięciu dekad opowiada historie przy pomocy obrazów.
Roger A. Deakins przygląda się światu z uwagą i zaciekawieniem. Godzinami spaceruje, uzbrojony w aparat fotograficzny i — niezauważony — obserwuje. Przypatruje się miejscom, ludziom i zdarzeniom niemal z ukrycia. Dzięki temu fotografie artysty przedstawiają świat w formie czystej. Nie ma tu pozowania, wymuszonych min czy udawania — jest za to idealnie uchwycony moment.
Na wystawie znalazło się ponad pięćdziesiąt czarno-białych fotografii, które ukazują miłość artysty do nadmorskich krajobrazów, filmowe podróże po świecie czy początki twórczości dokumentujące życie na angielskiej wsi w latach 70. XX wieku. Jak przyznaje artysta, już sam wybór uwiecznianego przedmiotu ujawnia informacje o fotografującym.
Każdy postrzega rzeczywistość inaczej. Przyciągają nas obrazy, które przemawiają do nas na poziomie osobistym, intymnym. Prezentowane na wystawie prace pozwalają dostrzec prostotę, beztroskę i radość w codzienności, są także dowodem poczucia humoru artysty, jego ironicznego podejścia do rzeczywistości i prawdziwie angielskiej wrażliwości.
Czy można uchwycić rzeczywistość dokładnie taką, jaka jest? Czy zawsze będzie to tylko nasze wyobrażenie o niej? Przekształcone i przefiltrowane przez naszą wrażliwość, doświadczenie i światopogląd. I w konsekwencji czy obraz będzie znaczył dla obserwującego to samo, co dla fotografującego? To tylko niektóre z pytań, które powracają na wystawie.
/ Karolina Kula, współkuratorka wystawy
Roger A. Deakins — bios
CBE, ASC, BSC, brytyjski operator filmowy, znany między innymi z wieloletniej współpracy z Samem Mendesem, Denisem Villeneuvem czy braćmi Coen. Urodził się w Torquay w hrabstwie Devon, uczęszczał do Bath Academy of Art oraz National Film School w Beaconsfield. Po studiach Deakins zajął się kinematografią — zaczynał od filmów dokumentalnych, by ostatecznie poświęcić się fabule. Był piętnaście razy nominowany do nagród Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej, a statuetkę Oscara® otrzymał dwukrotnie. Wśród najsłynniejszych filmów, do których Roger A. Deakins stworzył zdjęcia znaleźć można takie dzieła, jak „Skazani na Shawshank” (1994), „Fargo” (1996), „Big Lebowski” (1998), „Piękny umysł” (2001), „To nie jest kraj dla starych ludzi” (2007), „Lektor” (2008), „Prawdziwe męstwo” (2010), 'Skyfall’ (2012), „Sicario” (2015), „Blade Runner 2049” (2017) czy „1917” (2019).
Zanim rozpoczął naukę w National Film School i zajął się tworzeniem zdjęć do filmu, Deakins spędził rok w północnym Devon, gdzie dokumentował życie na farmie i angielskiej wsi. To doświadczenie umocniło jego pasję do fotografii, która narodziła się jeszcze podczas nauki w Bath Academy of Art. To właśnie tam gościnne wykłady miał słynny angielski fotograf Roger Mayne (znany chociażby z dokumentowania londyńskich ulic). Spotkanie z Maynem było dla Deakinsa pewnym przełomem i wielką inspiracją. W 2021 roku ukazał się album „Byways” , w którym po raz pierwszy zostały zaprezentowane zdjęcia artysty. W wolnym czasie Deakins — jeśli akurat nie spaceruje z aparatem fotograficznym — wędkuje.
Spotkanie z Team Deakins
Wystawie towarzyszyło spotkanie autorskie ze znakomitym operatorem filmowym oraz jego wieloletnią współpracowniczką James Ellis Deakins, z którą jako Team Deakins nagrywają podkasty poświęcone kulisom powstawania produkcji filmowych. Spotkanie, które poprowadził krytyk filmowy Błażej Hrapkowicz, odbyło się 26 listopada o godzinie 18:00 w katowickim kinie Światowid i było tłumaczone na polski język migowy.
Sir Roger A. Deakins oraz James Ellis Deakins od wielu lat tworzą zgrany duet. Nie tylko współpracują zawodowo niemal przy wszystkich filmach Deakinsa, ale również dzielą się swoją wiedzą z innymi. Wspólnie stworzyli płaszczyznę wymiany doświadczeń dla wszystkich zainteresowanych kinematografią — w ramach specjalnego forum, w którym aktywnie uczestniczą, udzielają porad przyszłym i początkującym filmowcom. Z kolei jako Team Deakins nagrywają podcasty, w których rozmawiają z innymi twórcami i twórczyniami filmowymi. Uwagę poświęcają nie tylko aktorom i aktorkom, reżyserom i reżyserkom czy operatorom i operatorkom, ale także osobom zajmującym się bardziej techniczną stroną produkcji filmowych: muzyką, kostiumami, scenografią, charakteryzacją, montażem, efektami specjalnymi czy oświetleniem, co daje słuchaczom niepowtarzalną okazję zajrzenia za kulisy powstania filmów.
Podczas rozmowy zostały poruszone wszystkie aspekty działalności Rogera Deakinsa — zarówno te solowe, jak i w duecie z żoną. Rozmawialiśmy o filmach, do których artysta tworzył zdjęcia, o jego słabości do nadmorskich krajobrazów i rodzinnego Devon, zapytaliśmy także dlaczego postanowił zająć się fotografią i skąd pomysł na wydanie albumu. Po spotkaniu Team Deakins odpowiadali na pytania publiczności i podpisywali albumy fotograficzne „Byways”.
Wernisaż
→ Wernisaż wystawy odbył się 25 listopada o godzinie 18:00 i był tłumaczony na polski język migowy.
→ Wystawa została dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury — państwowego funduszu celowego w ramach zadania: »XXXI Festiwal Ars Cameralis — „Roger A. Deakins: Byways / Bezdroża”«.
→ Wartość dofinansowania: 91400,00 PLN / wartość całkowita zadania: 210320,00 PLN