III Zawody Balonowe o Puchar Marszałka Województwa Śląskiego
23 — 24 czerwca 2023
Tychy / Pszczyna
In the Silesian Sky
W ostatni weekend czerwca w Tychach i Pszczynie odbyły się zawody balonów na ogrzane powietrze, podczas których profesjonalne załogi baloniarskie zawalczyły o puchar Marszałka Województwa Śląskiego Jakuba Chełstowskiego. Zawody odbyły się w ramach obchodów Roku Wojciecha Korfantego oraz starań miasta Pszczyna o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029.
Historia lotów balonowych sięga drugiej połowy ⅩⅧ wieku we Francji. Bracia Joseph-Michel i Jacques-Étienne Montgolfier przeprowadzili wówczas pierwsze publiczne pokazy, podczas których płócienne balony (pierwotnie nazywane montgolfierami od nazwy wynalazców) zostały napełnione ogrzanym powietrzem. Pierwszy udany lot balonem z żywymi istotami odbył się 19 września 1783 w Wersalu. Na życzenie króla Ludwika ⅩⅥ i Francuskiej Akademii Nauk zorganizowano specjalny pokaz, który otworzył drogę dla podniebnych podróży. Lot trwał około ośmiu minut, a w koszu zasiadły owca, kaczka i kogut.
Balon na ogrzane powietrze składa się z powłoki, palnika, butli i kosza. Powłoka jest wykonana z wytrzymałego, nieprzepuszczalnego włókna poliestrowego powlekanego poliuretanem. Głównym narzędziem do wytworzenia siły nośnej balonu jest palnik zasilany ciekłym propanem, pobieranym z butli. Kosze wykonywane są z wikliny i ratanu, a dolna część jest dodatkowo pokryta surową skórą, która chroni przed potencjalnymi uszkodzeniami podczas lądowania.
Choć układy sterowania są bardzo proste, sterowanie balonem na ogrzane powietrze wymaga dużych umiejętności. Balon unosi się dzięki różnicy gęstości powietrza — ciepłego wewnątrz czaszy i chłodniejszego na zewnątrz balonu. Pilot może poruszać balonem tylko w górę i w dół: dzięki zwiększeniu płomienia i podgrzaniu powietrza balon się wznosi, a poprzez upuszczenie ciepłego powietrza za pomocą klapy spadochronowej ulokowanej w górnej części powłoki — balon obniża wysokość. Dzięki zręcznym manewrom poziomym pilota oraz wykorzystaniu ruchów powietrza i wiatru balon na ogrzane powietrze może się przemieszczać. Nawet najbardziej doświadczony pilot nie ma jednak całkowitej kontroli nad torem lotu ze względu na zmieniające się warunki atmosferyczne, dlatego część załogi zostaje na ziemi i podąża samochodem za balonem aż do miejsca lądowania.
Podczas III Zawodów Balonowych o Puchar Marszałka Województwa Śląskiego Jakuba Chełstowskiego „In the Silesian Sky” odbyły się trzy loty konkursowe, podczas których rywalizowało 20 profesjonalnych załóg balonowych. Najlepsze wyniki osiągnęli kolejno: Arkadiusz Iwański z Aeroklubu Wrocławskiego, Tomasz Sionkowski (pilot niezrzeszony), Tomasz Filus z Klubu Sportów Balonowych we Wrocławiu i Kacper Borkowski z Aeroklubu Nowy Targ. W programie zawodów, poza lotami konkursowymi, znalazły się nocne pokazy balonowe i koncerty: Waglewski & Kasai, Skankan i Czesław Śpiewa, a także wspólne granie na największym bębnie świata. Wydarzenie było dostępne na żywo w Parku Miejskim Solidarności w Tychach oraz Parku Zamkowym w Pszczynie, jak również podczas transmisji LIVE online.
Zawody odbyły się dzięki: Województwu Śląskiemu, Instytucji Kultury Ars Cameralis, Miastu Pszczyna, Pszczyńskiemu Centrum Kultury, Miastu Tychy oraz Miejskiemu Centrum Kultury w Tychach.
