Projekt Więcej światła

Warsztaty dla dorosłych inspirowane światłem i jego rolą w astronomii oraz sztuce, a w szczególności w fotografii. Prowadzone przez specjalistów i znawców tematu, czyli kolektyw Good Night. Podczas spotkania uczestnicy dowiedzieli się między innymi, jaką rolę pełni światło w fotografii, jak szybko uzyskać obraz fotograficzny metodą stykową, a także czym w fotografii jest pozytyw i negatyw oraz jak je wykonać.

Coraz mniej jest miejsc na świecie, w których możemy zachwycać się pięknem nocnego nieba. Jest to spowodowane działalnością człowieka i rozrastającymi się aglomeracjami miejskimi. Wykład pomógł zrozumieć jeden z problemów naszej cywilizacji, jakim jest zanieczyszczenie nieba sztucznym światłem. Poznaliśmy także sposoby, jak prostymi działaniami zapobiegać temu wyniszczającemu środowisko zjawisku.

→ Instalacja „Foton”

Jednym z ważniejszych — a wciąż mało zauważalnych — współczesnych problemów jest zanieczyszczenie nieba, na które składa się m.in. zanieczyszczenie sztucznym światłem, generowanym przez rozrastające się aglomeracje miejskie, a także zanieczyszczenie orbity tzw. kosmicznymi śmieciami. Jak wynika z raportu Europejskiej Agencji Kosmicznej z 2021 roku, obecnie na orbicie znajduje się 9200 ton obiektów sztucznego pochodzenia — wytworzonych przez człowieka przedmiotów, które przestały być użyteczne. Oprócz działających satelitów są to m.in. odpady po startach rakiet, odłamki po kolizjach satelitarnych czy nieczynne satelity. Krążące po orbicie odpady nie są kontrolowane przez człowieka, w związku z czym zagrażają czynnym satelitom prowadzącym badania. Ze względu na ilość współczesnych misji kosmicznych odpadów z pewnością będzie przybywać, dlatego tak ważny jest program czyszczenia orbity.

W 1986 roku na orbitę okołoziemską został wystrzelony japoński satelita Ajisai, który należy do grupy satelitów pasywnych. Jego wyjątkowość polega na tym, że nie generuje własnego światła, a jedynie odbija padające promienie. I choć Ajisai to dodatkowe 685 kilogramów na orbicie, jego funkcja jest istotna — satelita prowadzi bowiem ważne badania dla ludzkości.

Interaktywna rzeźba „Foton” przedstawia model satelity Ajisai w rozmiarach rzeczywistych. Umieszczone na rzeźbie panele luster odbijają światło otoczenia i rzucają refleksy na budynki, które znajdują się wokół instalacji. Każdy odbiorca może wprowadzić rzeźbę w ruch, symulując działanie satelity.

/ Justyna Olszewska

Warsztaty fotograficzne dla dzieci (5–9 lat) z wykorzystaniem długiej ekspozycji, podczas których uczestnicy dowiedzieli się, jak zrobić „kosmiczne” zdjęcie w domowym zaciszu. Podczas warsztatów zostały przedstawione podstawowe zagadnienia związane z fotografią, jak czas naświetlania czy działanie migawki, ale także zagadnienia związane z astronomią: czym jest ruch obrotowy ziemi, czym jest pozorny ruch sfery niebieskiej oraz czym jest światło i jak je zarejestrować. Warsztaty były prowadzone przez specjalistów i znawców tematu, czyli kolektyw Good Night.

300 tysięcy kilometrów na sekundę. Właśnie z taką prędkością światło porusza się po wszechświecie. To powszechne zjawisko okazuje się być jedną z największych tajemnic kosmosu, a także naszego życia na Ziemi. Podczas spotkania członkowie kolektywu Good Night opowiedzieli o tym, czym jest światło i jaka jest jego rola w sztuce i nauce. Przekazali również tajniki fotografowania światła oddalonego o biliony kilometrów, przybliżyli zagrożenia, które niesie ze sobą zbyt duża ilość światła w naszym codziennym otoczeniu oraz opowiedzieli, jak wyglądają najciemniejsze miejsca na Ziemi.

Kolektyw Good Night działa od 2019 roku, a tworzy go grupa artystów i astronomów: Justyna Olszewska, Karolina Dziadura, Paweł Franciszek Jaskuła i Michał Pawłowski. Wspólnie realizują interdyscyplinarne projekty artystyczne popularyzujące naukę i działalność ekologiczną w kontekście astronomii. W obszarze zainteresowań kolektywu znajdują się: astrofotografia, fotografia artystyczna, instalacje, film, dźwięk, malarstwo, data science, fotometria, spektroskopia i nauki społeczne, a ich działania są prezentowane zarówno w galeriach sztuki współczesnej, jak i podczas konferencji naukowych. Ostatnio twórcy z kolektywu Good Night są szczególnie zainteresowani problemem związanym z zanieczyszczeniem nocnego nieba sztucznym światłem.

Studentka drugiego roku studiów doktoranckich z astronomii. Autorka i współautorka publikacji w recenzowanych czasopismach astronomicznych. Jej główne zainteresowania naukowe dotyczą małych ciał w Układzie Słonecznym. Obecnie bada orbity i asteroidy. Używa najdokładniejszych danych satelitarnych Gaia do ustalenia efektu Jarkowskiego. Uczestniczyła w wielu letnich szkołach, m.in. w Natural Space Risks 2019 w Paryżu, gdzie studiowała potencjalnie niebezpieczne asteroidy. Interesuje się również sztuką, a podczas zajęć graficznych zawsze stara się łączyć naukę i sztukę.

Absolwent malarstwa, obecnie studiuje fotografię na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Wielokrotny laureat stypendium rektora UAP oraz finalista polskich i międzynarodowych konkursów plastycznych. W swojej interdyscyplinarnej praktyce artystycznej łączy filozofię, socjologię, astronomię i fizykę. Zajmuje się głównie tematami związanymi z kosmologią oraz zjawiskami jasnej i ciemnej materii. Jego prace były prezentowane na wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce oraz za granicą.

Magister sztuki, studentka Astronomii, laureatka m.in. Stypendium Artystycznego Miasta Poznania i Stypendium Marszałka Woj. Wielkopolskiego. Ma w swoim dorobku wystawy zbiorowe i indywidualne w kraju oraz zagranicą. Od 2017 do 2021 roku asystentka w Katedrze Interdyscyplinarnej na Wydziale Edukacji Artystycznej i Kuratorstwa Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Tworzy wideo, performance, fotografię, instalacje, obiekty i rzeźby. Interesują ją tematy związane z cielesnością, granicą między naszym wnętrzem, a zewnętrznym światem oraz miejscem człowieka we wszechświecie. W 2019 roku, we współpracy z Instytutem Obserwatorium Astronomicznym UAM, rozpoczęła przewód doktorski, który jest interdyscyplinarnym projektem łączącym sztukę i naukę. Obecnie w swojej twórczości zajmuje się problemem zanieczyszczenia nieba sztucznym światłem, a co za tym idzie utraty dziedzictwa naturalnego, jakim jest niebo pełne gwiazd.

Absolwent Energetyki na Politechnice Poznańskiej z pracą dyplomową w zakresie odnawialnych źródeł energii. Obecnie jest studentem trzeciego roku studiów licencjackich na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Podczas studiów prowadził obserwacje planetoid, we współpracy z obserwatorium astronomicznym w Borówcu koło Poznania, należącym do Centrum Badań PAN. Był również zaangażowany w budowę Obserwatorium PST3.